در وبلاگ قبلیام در این باره مطالبی رو نوشته بودم که بنا به دلایلی پاک شد. این شاید آخرین بار باشد که از تیر ۹۹ مینویسم و تا زمانی که این وبلاگ سرپا است پاک نمیشود.
قبل از خواندن این مقاله، به این مطالب نگاهی کنید:
- برای جامعه آزاد یا بر علیه جامعه آزاد
- با انجمن نرمافزارهای آزاد/متنباز چه کنیم؟
- ننگ تیر ۹۹ – بخش اول – پیش از مجمع
- ننگ تیر ۹۹ – بخش دوم: پس از مجمع
- انجمن (بنیاد) نرم افزارهای آزاد/متنباز، پشت پرده مصادره یک هویت
- چهارصد نفر دقیقا چه چیزی را در عریضه مصادره یک هویت امضا کردند؟
- ننگ تیر ۹۹ – بخش سوم – عریضه و جمعبندی
خلاصه کلی:
این مطالب، روایتی چندبخشی از یک تنش داخلی در «جامعه نرمافزار آزاد ایران» در تیرماه ۱۳۹۹ است. آقای آهنگرها که خود از مدافعان اصلاح «انجمن نرمافزارهای آزاد و متنباز ایران» بوده، به تشریح حوادثی میپردازد که به عقیده او منجر به یک «رویداد ننگین» شده.
زمینه اختلاف:
ریشه درگیری بین دو دیدگاه اصلی بود:
- دیدگاه اصلاح از درون: گروهی معتقد بودند باید در انجمن حاضر شد، کارهای مثبت انجام داد و بندهای مشکلدار اساسنامه (مانند بند مربوط به «ساماندهی اجتماعات کاربری») را اصلاح کرد.
- دیدگاه مخالفان مطلق: گروهی دیگر اساساً با وجود هر نهاد حقوقی (یا حداقل این نهاد خاص) مخالف بودند، چون آن را موجب فساد و محدودسازی فعالیت مستقل جامعه میدانستند.
شرح رویدادها از نگاه نویسندگان:
بخش اول: پیش از مجمع
- بحثها از هفتهها قبل از مجمع عمومی (۲۳ تیر ۹۹) به صورت عمومی در جریان بود و مقالاتی نیز در نقد و بررسی انجمن منتشر شده بود.
- آقای آهنگرها ادعا میکند که جدا از این بحثهای آشکار، بعدها مخالفان ادعا کردند که افراد از وجود انجمن بیخبر بودهاند.
- نگرانیهای اصلی مخالفان حول محور شفافیت، عضوگیری، منابع مالی و استقلال انجمن میچرخید.
بخش دوم: پس از مجمع
- پس از برگزاری مجمع و انتخاب هیئت مدیره جدید، مخالفتها ابعاد تازهای به خود گرفت.
- آقای آهنگرها به نمونههای متعددی از موارد غیراخلاقی و هوچیگری از سوی مخالفان اشاره میکند:
- تحریف و دروغ: مانند ادعای غیرواقعی «فرود غفوری» مبنی بر قطع ارتباط با «جامعه» نرمافزار آزاد به خاطر «انجمن».
- اتهامزنی بیاساس و تکرار آن: نمونه بحث با «سمیر رحمانی» که آهنگرها را متهم به «قیممآبی» میکرد، بدون توجه به پاسخهایش.
- تحقیر و کوچکشماری: نمونه توییت «بهنام توکلی» که سابقه نویسنده را به رخ کشید و او را تازهکار خواند.
- دروغپراکنی بدون ارائه سند: ادعای «بهنام توکلی» مبنی بر ارسال پیام به «هر فعالی» که نویسنده هیچگاه آن را ارسال نکرده بود.
- فحاشی رکیک: نمونه «آرش حقیقت» و دیگران.
- توهینهای غیرمستقیم و ترویج آن: مانند یک ویدئوی موهن که توسط چهرههای شاخص جامعه بازنشر و «لایک» شد.
- آهنگرها تأکید میکند که فشارها و ایجاد این فضا، منجر به استعفای دستهجمعی اعضای منتخب هیئت مدیره تنها یک روز پس از انتخابات شد، پیش از آنکه فرصتی برای عمل کردن و اثبات خود داشته باشند.
بخش سوم: عریضه و جمعبندی
- اوج این مخالفتها، انتشار «عریضهای» با بیش از ۴۶۰ امضا بود که آقای آهنگرها آن را مملو از دروغ، تحریف و اتهامات بیاساس میداند و آن را «لکه ننگ» برای جامعه میخواند.
- آهنگرها با استناد به گفتههای «میثم» و «علی میرجمالی» (از مخالفان) استدلال میکند که هدف اصلی، «زدن انجمن» به هر قیمتی بود، نه نقد منصفانه یا بررسی عملکرد آن.
- نتیجه نهایی از نگاه آهنگرها: ایجاد فضای رعب و هراس، مسدود شدن مسیر گفتگو و اصلاح، و نابودی فرصتی تاریخی برای تقویت جامعه نرمافزار آزاد از طریق یک نهاد قانونی.
جمعبندی:
این متن، روایتی جانبدارانه اما مستند از یک بحران اجتماعی است.
نکات کلیدی که از این مطالب استنباط میشود:
- تضاد روشها: تقابل «استدلال و گفتگو» با «هوچیگری و حذف».
- تراژدی از دست رفتن فرصت: نابودی یک سازوکار قانونی بالقوه مفید به دلیل درگیریهای داخلی و عدم تمایل به آزمودن آن.
- نقدی بر خود جامعه: آهنگرها جامعه نرمافزار آزاد ایران را به «بیعملی»، «کاهش یافتن به یک جمع برنامهنویسی» و «بیارتباطی با مسائل پیرامونی» متهم میکند.
- دعوت به اخلاقمداری و آیندهنگری: پیام نهایی، هشدار به نسل آینده است که در دام چنین دوگانههای کاذب، شخصیسازی بحثها و بیاخلاقیها نیفتند و بر گفتگو، کار گروهی و مسئولیتپذیری تمرکز کنند.
این روایت، قطعاً تنها روی سکه است و برای درک کامل ماجرا باید روایت طرف مقابل نیز شنیده شود. با این حال، متن حاضر شرح مفصلی از عمق اختلافات و آسیبپذیری جامعه مدنی در فضای ایران را به تصویر میکشد.
@prsa
CC: @ahangarha